Otrobanda Curacao
Van oudsher is Otrobanda meer een woonwijk dan Punda. De indrukwekkendste Nederlandse koloniale gebouwen in Otrobanda stammen uit de 18e en 19e eeuw. Zowel in de statige herenhuizen als in de bescheiden woninkjes hebben belangrijke personen en politici gewoond. In de hoogtijdagen – begin 1900 – woonden er zo’n 10.000 mensen in Otrobanda. Rond de jaren ’50 verlieten echter veel vooraanstaande families de stad en trokken naar de buitenwijken, waardoor deze wijk uiteindelijk in verval raakte. In de beginjaren ’80 werden er grote renovaties uitgevoerd, waardoor hele delen van Otrobanda weer nieuw leven werd ingeblazen.
In de meeste steegjes waait een aangename bries en er is altijd wel schaduw, tenzij u er op midden van de dag op uit gaat. Op verschillende plaatsen onderweg kunt u iets eten of drinken, met name in de Breedestraat en de De Rouvilleweg. Overdag is de route absoluut veilig, zelfs voor een vrouw alleen. Maar het wordt wel aanbevolen om niet van de voorgeschreven route af te wijken, vooral tijdens de schemering, omdat sommige delen van Otrobanda nogal verwaarloosd zijn.
Wandelroute Otrobanda
– De route begint aan de voet van de Emmabrug in Otrobanda. Vanaf de brug heeft u een prachtig uitzicht op de waterkant en de rij oude koopmanshuizen langs de Handelskade in Punda – een van de meest gefotografeerde onderwerpen van het eiland . Het grote gele gebouw is Fort Amsterdam, de zetel van de regering van de Nederlandse Antillen. Iets naar rechts staan de oude muren van het oorspronkelijke Waterfort – het oudste gebouw van het eiland dat nu deel uitmaakt van een hotelcomplex.
– Draai u nu om en kijk naar Otrobanda. Het Brionplein domineert de waterkant van Otrobanda. Het plein dankt zijn naam aan Pedro Luís Brión, een Curaçaoënaar die in de Zuidamerikaanse onafhankelijkheidsoorlogen aan de zijde van Generaal Simón Bolivar heeft gevochten. Er staat een klein standbeeld van Brión op het plein. Het Brionplein – bij de Curaçaoënaars beter bekend als Awasa (‘zout water’) – is al sinds lange tijd het culturele centrum van de stad. Veel oude gebouwen op het plein zijn tijdens de rellen in 1969 verbrand. Tegenwoordig is het een gezellig plein met wat snackbars, bankjes en schaduwrijke bomen, waar groepjes Curaçaoënaars vaak zitten te genieten van de verkwikkende zeewind.
– Het grote blauwe gebouw aan uw rechterhand is Hotel Otrobanda, dat in de jaren ’80 gebouwd werd in een stijl die past bij de omgeving. Tegenover het hotel ligt de veerbootterminal. Hier eindigt uw wandelroute. Tussen het hotel en het Brionplein begint de Breedestraat, de grootste winkelstraat in Otrobanda, waar het vooral op zaterdagmorgen bijzonder druk is.
– Aan uw linkerhand ziet u het in 1828 gebouwde Riffort, dat de toegang tot de haven bewaakt. Voor een schitterend uitzicht op Punda kunt u een wandeling over de wal maken . Vlak voor het Riffort staat het in aanbouw zijnde Howard Johnson Plaza Hotel. Loop nu langs het Howard Johnson Plaza Hotel gebouw naar het gerestaureerde politiegebouw – oorspronkelijk gebouwd in 1750 en hiermee een van de oudste gebouwen in Otrobanda. Let op de interessante details, vooral de sierlijk gekrulde witte versieringen rondom de ramen en topgevels. Dit zijn de typische kenmerken van de bouwstijl uit die periode. Vervolgens komt u bij het busstation van Otrobanda. Een klein plein vormt het vertrekpunt van de grote gele of blauwe bussen en de kleinere busjes naar de westkant van het eiland en naar Punda (de bussen rijden via de lange ringweg naar Punda). Als u de smalle steeg aan de rechterkant van het busstation inslaat, ziet u meteen links een goudgeel gebouw met wit houtwerk (Sebastopolstraat 26-28). Het stamt uit het midden van de 18e eeuw; let weer op de fraaie topgevels die deze periode kenmerken.
– Loop rechtdoor door zo’n klein steegje dat typerend is voor Otrobanda. U ziet hier gerenoveerde huizen, winkels en een andere, wat grotere loterijwinkel met kleurige schilderingen op de muur. Vervolgens komt u in de smalle Consciëntiesteeg – een van de meest traditionele straten van deze wijk. Via een kleine omweg naar rechts komt u uit bij de achterkant van een groot grijs gebouw: de Rooms-Katholieke Santa Ana Kerk. Men zegt dat de Consciëntiesteeg (letterlijk ‘Gewetenssteeg’) zijn naam te danken heeft aan laatkomers die via deze steeg de kerk binnenslopen met een schuldig geweten. De Curaçaoënaars noemen de steeg ook wel ‘Hanchi di Bientu’ (Windsteeg).
– Loop terug naar de Consciëntiesteeg. Wanneer u hier wandelt, kunt u de typische sfeer van deze wijk goed proeven. Even wordt deze sfeer abrupt onderbroken als u onder het viaduct door loopt, dat naar de Koningin Julianabrug leidt. De brug heeft weliswaar gezorgd voor een veel betere verkeersstroom tussen beide delen van Willemstad, maar de snelweg loopt door het hart van Otrobanda.
– Net voorbij het viaduct aan uw rechterhand ligt La Moda de Paris, een traditionele kleermakerswinkel die veel bekende Curaçaoënaars van kleding heeft voorzien. Iets verder op de hoek ziet u enkele prachtige bordjes op de muur met de oorspronkelijke straatnamen. Een stukje naar rechts in de Rifwaterstraat vindt u het Four Alleys Café, waar kunstexposities en antiektentoonstellingen gehouden worden.
– Als u verder door de Consciëntiesteeg loopt, komt u in een deel dat in het midden van de jaren ’80 geheel gerenoveerd is. Dit was een van de eerste succesvolle pogingen om mensen weer in hartje Otrobanda te laten wonen.
– Ga aan het eind van de Consciëntiesteeg naar links, u komt dan langs nog meer gerenoveerde gebouwen. Aan het eind van de steeg bevindt zich het Sentro di Bario Otrobanda (Wijkcentrum Otrobanda), dat bedoeld is om dit stadsdeel nieuw leven in te blazen. Het gebouw is opgetrokken in een eenvoudigere bouwstijl, zonder gekrulde topgevels, die kenmerkend is voor het begin van de 19e eeuw. In de ruime tuin ligt een kleine speelplaats.
– Sla bij het Sentro di Bario rechtsaf en loop de St. Martinsteeg in, langs nog meer gerenoveerde huizen. Aan het eind van het eerste huizenblok begint de Zaantjesteeg. Als u een omweg naar links maakt, komt u langs enkele prachtig gerestaureerde huizen waar nu studenten, ziekenhuispersoneel en lokale gezinnen wonen. De korte wandeling naar de Zaantjesteeg 44 is zeker de moeite waard. Dit schitterende herenhuis is in de eerste helft van de 19e eeuw gebouwd in een eenvoudige stijl met een rechthoekig dak zonder topgevels, net als het Sentro di Bario. Loop eventjes de binnenplaats op en kijk hoe goed het complex bewaard is gebleven; het is nu opgedeeld in kleine appartementen.
– Verlaat de binnenplaats aan de linkerkant en u komt in een grote straat, de Pater Euwensweg. Sla rechtsaf en net voorbij de gele Vrijmetselaarsloge ziet u een ander bijzonder mooi herenhuis (wit met blauw houtwerk) waarin nu een dokterspraktijk gehuisvest is. Het gebouw dateert uit het begin van de 18e eeuw en vormt een mengeling van bouwstijlen uit de 18e en 19e eeuw. Als u dit vergelijkt met de Vrijmetselaarsloge ernaast, die tegen het einde van de 19e eeuw is gebouwd, dan ziet u duidelijk hoe de bouwstijl op het eiland veranderde. Op de binnenplaats staat een kunstwerk dat door de bekende Curaçaose kunstenaar Yubi Kirindongo gemaakt is van autobumpers. Op de buitenmuren ziet u een aantal interessante tegelversieringen.
– Keer nu terug om de hoofdroute te vervolgen. Loop door de Zaantjesteeg voorbij de St. Martinsteeg tot u niet meer verder kunt en ga dan naar links. Opeens bevindt u zich in een deel dat nog niet gerenoveerd is. Hier ziet u wat de Curaçaoënaars ‘muurkanker’ noemen: aangetaste gevels door uitgeloogd zout van het zeezand dat bij de bouw is gebruikt. Sla rechtsaf de Elleboogstraat in en u komt uit op de Breedestraat.
– Als u vindt dat u nu genoeg architectuur heeft gezien, ga dan rechtsaf de Breedestraat in, zodat u langs de winkels kunt slenteren tot u bij de waterkant komt. U zult zien dat de gebouwen in de Breedestraat lijken op de gebouwen in de belangrijkste winkelstraten van Punda: winkels op de begane grond, terwijl de bovenverdieping vroeger als woning dienst deed. De gebouwen zijn feller van kleur en als u goed kijkt zullen u nog meer verschillen opvallen.