Scharloo

Deze route voert u over de Scharlooweg langs talrijke 19e-eeuwse herenhuizen, die vroeger een bloeiende Joodse buurt vormden. Deze route voert u uitsluitend langs architectonische bezienswaardigheden en biedt geen uitstapjes naar andere bezienswaardigheden (met uitzondering van de openbare bibliotheek). De bouwkundige variaties met hun gecompliceerde details maken de herenhuizen opmerkelijk fraai. U komt ook enkele voorbeelden tegen van hedendaagse architectuur die een afspiegeling zijn van traditionele elementen.



Als u langs de gebouwen loopt, vergelijk dan niet alleen de basis architectuurstijl van de gebouwen, maar ook de details, zoals: ramen, topgevels, entrees, daken, trappen en binnenplaatsen. Al deze kenmerken zijn veel gevarieerder dan op andere plaatsen op het eiland. Vergelijk ook eens de kleur van de dakpannen. Het zijn deze opvallende verschillen in details die de architectuur op Scharloo zo uniek maken. Bij veel huizen zit er een ovaal medaillon boven de deur, elk met zijn eigen, unieke patroon. Sommige hebben waaiervormige, geverfde ramen of sierlijke cementen krullen langs de dakrand. Er zijn platte en er zijn schuine daken. Let ook op de entrees: sommige trappen zijn vrij gedetailleerd en geven het perceel een bepaalde charme; bij andere huizen bevindt de deur zich weer op straatniveau. Ook zijn er huizen met een voorportaal, versierd met zuilen. Mocht u echt verliefd worden op deze wijk, dan is er een uitstekend, maar prijzig boek met kleurenfoto’s verkrijgbaar getiteld Scharloo.

Tot aan het einde van de jaren ’80 lag Scharloo in puin. Veel herenhuizen zijn nog steeds verlaten, hoewel het gebied nu een veelbelovend zakengebied aan het worden is. De onlangs genomen beslissing van de Centrale Bank van de Nederlandse Antillen om haar nieuwe kantoren hier te bouwen heeft een zeer positieve invloed op het gebied; elk jaar worden er meer gebouwen gerenoveerd.

Trek ongeveer een uur uit voor de hele wandeling en eventueel wat meer, als u vaak stil blijft staan bij een gebouw om het goed te kunnen bekijken. Het beste kunt u deze wandeling ‘s morgens vroeg of laat in de middagmaken, want anders loopt u bijna de hele tijd in de volle zon. Op de route zijn voldoende gelegenheden om een drankje te nuttigen, als u de bijbehorende muziek en de enigszins rumoerige sfeer niet hinderlijk vindt. Ondanks de groepjes mannen die op straathoeken rondhangen is de route overdag veilig, ook voor een vrouw alleen. Maar als u alleen bent, wijk dan niet van de hoofdstraat af.

Scharloo stap-voor-stap

– Begin uw wandelroute met het oversteken van de Wilhelminabrug. Het gele gebouw aan uw linkerhand is de Dienst voor Culturele Zaken. Het grote gele gebouw aan uw rechterhand, Hotel Central, is gebouwd in het midden van de 18e eeuw. Let op de vijf topgevels die elk een ander ontwerp hebben.

– Ga aan het eind van de straat rechtsaf, de Scharlooweg in. Meteen aan uw linkerhand ziet u een donkerrood gebouw met wit houtwerk, dat vanaf 1870 is gebouwd. Let op de reeks galerijen aan de achterzijde. De bouwstijl lijkt veel op die van het Landhuis Papaya in het westelijke deel van Curaçao en van veel kleine landhuizen op het oostelijk deel van het eiland. Daarnaast bevindt zich het Consulaat van Mexico. Rechts ziet u een geel gebouw, Ayudo Social Korsow (de Curaçaose Sociale Bijstand Stichting), die hulp aan arme mensen verleent.

– Als u verder loopt, zult u zien dat veel gebouwen dicht op elkaar staan en dat de meeste gebouwen bescheiden tuintjes hebben. Anders dan in Punda zijn deze huizen vrijstaand en zijn ze gebouwd om in te wonen en niet voor zakelijke doeleinden. Op veel van de niet gerenoveerde gebouwen kunt u zien wat de plaatselijke inwoners met ‘muurkanker’ bedoelen. Hier heeft het zout zich door de stenen heen gevreten en het pleisterwerk op de gevels aangetast.

– Op de hoek net voor het viaduct staat een indrukwekkend rood en wit gebouw met een ruime tuin, dat gedeeltelijk gerenoveerd is en tegenwoordig de Kankerstichting herbergt. Het gebouw, dat in het midden van de 18e eeuw is gebouwd, is een van de meest imposante oude herenhuizen in dit gebied. Aan uw linkerhand ziet u het Obra di Man centrum (de Handwerk Stichting) waar poppen in plaatselijke klederdracht gemaakt worden. Na het viaduct komt u op het Bolivarplein met het standbeeld van Simón Bolívar, de belangrijke Zuidamerikaanse bevrijder (een geschenk van het volk van Venezuela). Het lichtgele gebouw aan de overkant van het plein is de Sociedad Bolivariana (de Bolívar Vereniging), een Venezolaans cultureel centrum. Op het terrein achter dit plein wordt de nieuwe Centrale Bank gebouwd.

– Het huis rechts aan de overkant van het plein is een van de meest spectaculaire herenhuizen van Scharloo. Let op de ruime binnenplaats met zijn afgebroken standbeelden en grote bomen. Hiernaast staan de kantoren van de Stadsopzichter en een aantal handelskantoren. De renovatie van dit gebied is in volle gang en u zult enkele gebouwen in de steigers zien staan.

– Aan uw linkerhand ziet u een uitstekend gerestaureerd huis: Scharlooweg 39. Het huis dateert oorspronkelijk uit 1881 en werd in de jaren ’50 als de enige Asjkenazische synagoge op het eiland in gebruik genomen (tegenwoordig heeft het gebouw een andere bestemming).

– Vervolgens vindt u rechts van u twee nieuwbouwvoorbeelden , die zo ontworpen zijn dat ze in de omgeving passen. Het gaat om de geelgroene Openbare Bibliotheek en de kobaltblauwe kantoren van de staatsoliemaatschappij Curoil, gebouwd in het begin van de jaren ’90.



– Voorbij deze gebouwen ziet u de achterkant van het Kranshi (het Bevolkingsregister), waar geboorte-, sterfte-, huwelijks-, en scheidingsregisters bijgehouden en huwelijken voltrokken worden. Het is de moeite waard om rondom het terrein naar de voorkant lopen. In de schaduw van de koele voortuin kunt u namelijk eventjes op adem komen of foto’s maken . Let op de gekrulde topgevels en de ommuurde veranda op de bovenverdieping, die zo kenmerkend zijn voor de bouwstijl aan het begin van de 18e eeuw.

– Terug op de Scharlooweg aan de overkant van het Kranshi staat een schamele snackbar met een paar beschutte wankele bankjes. Laat u niet afschrikken door wasgoed dat in de tuin hangt of door het verwaarloosde aanzien; de snackbar staat recht tegenover een groot regeringsgebouw en in is zeer in trek bij de lokale bevolking. Net voorbij de snackbar staat het kantoor van de Stichting Monumentenfonds Curaçao, die zich inzet voor de erkenning, bevordering en bescherming van de monumenten op het eiland. Kijk eens in de goedverzorgde tuinen van het rode gebouw aan uw linkerhand, waar de Nederlandse, Antilliaanse en Curaçaose vlaggen hangen; tegenwoordig is hier een Nederlandse bank gevestigd. Hier is ook George Maduro geboren – als lid van het Nederlandse verzet tijdens de Tweede Wereldoorlog – naar wie de miniatuurstad Madurodam is genoemd.

– Aan uw rechterhand net na het Kranshi ligt de Fundashon Karnaval Korsow (de Curaçaose Carnavals Stichting), die elk jaar actief is om het carnaval tot een succes te maken. Het solide uitziende gebouw is het Bestuurskantoor, waar het Bestuurscollege van Curaçao en andere overheidskantoren gevestigd zijn.

– Vervolgens komt u langs een kleuterschooltje en aan de linkerkant ziet u de kantoren van de Akademia Pedagogiko Korsow, de lerarenopleiding. Dan komt u bij een rustig, zanderig pleintje met schaduw, waar de plaatselijke jeugd zich ophoudt; daarachter staan een aantal houten huisjes die aan het begin van deze eeuw gebouwd zijn.

– Links van u staat u een van de bekendste gebouwen van het eiland en het eerste gerestaureerde gebouw in deze wijk: het Centraal Historisch Archief. Dit groenwitte gebouw heeft de bijnaam ‘bruidstaart’, en de sierlijke decoratie ziet er inderdaad zo appetijtelijk uit dat u er bijna een stukje van zou willen proeven. Het gebouw stamt uit 1916 gebouwd en is daarmee een van de jongste monumenten van Scharloo.

– De Scharlooweg eindigt bij het Julianaplein (ook bekend als Plasa Hoyer). Radio Hoyer is gevestigd in het citroenkleurige gebouw op de hoek aan uw linkerhand. Het pand, dat tegen het einde van de 19e eeuw gebouwd is, is geheel in zijn oorspronkelijke staat gerestaureerd.

– Midden op het plein staat een mooi geel gebouw waar het Depos gehuisvest is. Dit Departement voor Ontwikkelingssamenwerking kanaliseert de Nederlandse ontwikkelingshulp voor de Nederlandse Antillen. Op de binnenplaats staat een kunstwerk dat van autobumpers is gemaakt door de bekende Curaçaose kunstenaar Yubi Kirindongo. Iets verder daarachter staat de rooms-katholieke kathedraal van Curaçao.

– U kunt teruglopen over de Scharlooweg of via een evenwijdige straat rechts van u, die u rechtstreeks naar Punda brengt (op deze weg is wel meer verkeer). Sla bij de kathedraal rechtsaf en loop rechtdoor. Ga bij de splitsing rechtsaf als u terug wilt lopen langs de voorkant van het Bestuurskantoor, het Kranshi en de openbare bibliotheek en dan terug door Scharloo. Sla bij de splitsing linksaf als u meteen Punda in wilt gaan. U komt dan in een gebied dat duidelijk nieuwer is, langs de Methodisten Kerk (opgericht door immigranten uit het Engelssprekende Caraïbische gebied die op de olieraffinaderij kwamen werken).

– Op het Plasa Smeets kunt u genieten van het ouderwetse klokkenspel dat elk uur speelt. Links van u ziet u de Pietermaaibuurt waar veel gebouwen gerenoveerd worden.

– Het bouwwerk op een vlot in het midden van het Waaigat is een kerstversiering die, als de kleurrijke lichtjes aangestoken zijn, schitterend in het water weerspiegelt. Als u langs het Waaigat loopt heeft u een goed uitzicht op enkele gebouwen in Scharloo waar u tijdens de route langs bent gekomen. Let vooral op de voorkant van de openbare bibliotheek en het Curoil-gebouw, en vergelijk de architectonische details van het Kranshi met het gele gebouw ernaast. U heeft ook een uitstekend uitzicht op de Julianabrug die de haven overspant.

– Als u Punda ingaat, vindt u twee interessante gebouwen aan uw rechterhand. Het bron zen Folklore Monument toont vier dansers in klederdracht, vergezeld door een ezel die een waterton draagt (zo werd vroeger water verkocht voordat de ontzoutingsfabriek er was; water was in het verleden een schaars product op dit droge eiland).

– Aan de overkant van de straat, precies voor de inham staat een elegant monument ter ere van de inwoners van de Nederlandse Antillen die in de Tweede Wereldoorlog zijn omgekomen. (Toen heel Nederland door de Duitsers bezet was, speelden de Nederlandse Antillen een sleutelrol in de oorlog).